Χάρτης

1. Χαρτοφυλάκιο βιώσιμων προϊόντων και υπηρεσιών
2. Βιώσιμες λειτουργίες
3. Τάσεις
4. Ανάπτυξη της αγοράς - νέες εξειδικευμένες αγορές, τμήματα, ομάδες-στόχοι
5. Δίκτυα Αξίας και Αμοιβαιότητα των ενδιαφερομένων μερών
   

Εβδομάδα βιωσιμότητας του Economist: Επιχειρηματοποίηση των στρατηγικών βιωσιμότητας

Οι βιώσιμες επιχειρήσεις δημιουργούν αξία μεσοπρόθεσμα. Ανακαλύψτε πώς:

1. Αναλύστε εκ νέου τις εταιρικές σας πολιτικές
2. Ενσωματώστε τους ΣΒΑ στην καθημερινή σας εργασία
3. Προσδιορίστε τις βασικές ΝΕΕΣ ομάδες ενδιαφέροντός σας και εργαστείτε για αυτές
4. Δημιουργήστε βιώσιμες διαδικασίες παραγωγής
5. Υποστηρίξτε προγράμματα βιωσιμότητας

Τέσσερα βήματα για τη Βιώσιμη Καινοτομία Επιχειρηματικού Μοντέλου

Επεκτείνετε τον επιχειρηματικό καμβά χαρτογραφώντας το ευρύτερο οικοσύστημα των ενδιαφερομένων μερών και τα κοινωνικά ζητήματα στα οποία εμπλέκεται η επιχείρηση.

Αναρωτηθείτε: Ποια είναι τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη του συστήματος; Ποια είναι τα ουσιώδη περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα και τάσεις; Πώς επηρεάζουν τα ενδιαφερόμενα μέρη και τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα άμεσα ή έμμεσα όλα τα διαφορετικά τμήματα του επιχειρηματικού μοντέλου;

Δοκιμάστε το επιχειρηματικό μοντέλο (τρέχον ή δυνητικό) στο πλαίσιο αυτού του ευρύτερου χάρτη.

Πώς η δυναμική των ενδιαφερομένων μερών και τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα περιορίζουν ή αναχαιτίζουν το επιχειρηματικό σας μοντέλο; Πού δημιουργούν τρωτά σημεία για το επιχειρηματικό μοντέλο οι περιορισμοί του συστήματος;

Διερευνήστε την κλιμάκωση της επιχείρησης.

ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Οι επιχειρήσεις μπορούν να υιοθετήσουν τέσσερις διαφορετικές στάσεις για τα περιβαλλοντικά ζητήματα (Stoner et al. 1997):

1. Μία νομότυπη στάση. Είναι οι οργανισμοί συμμορφώνονται με τους νόμους, τους κανόνες και τους κανονισμούς που αφορούν το περιβάλλον χωρίς αντίρρηση. Η στάση αυτή σημαίνει ότι ο οργανισμός θα προσπαθήσει να εφαρμόσει τον νόμο προς όφελός του, όπως για παράδειγμα με την εφεύρεση τεχνολογίας που παρέχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και πληροί τις απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, η οποία μπορεί να βοηθήσει τον οργανισμό αυτό να αποκτήσει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

2. Στάση στην αγορά.

Οι οργανισμοί υποθέτουν ότι θα ανταποκριθούν στις περιβαλλοντικές προτιμήσεις των πελατών τους. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι μαζικοί καταναλωτές, οι οποίοι συχνά απαιτούν από τους κατασκευαστές να συμμορφώνονται με συγκεκριμένα περιβαλλοντικά πρότυπα για τα προϊόντα και τις τεχνολογίες, όπως και οι πελάτες που μπορεί να απαιτούν τα προϊόντα που αγοράζουν να ανακυκλώνονται εύκολα ή να κατασκευάζονται από ανακυκλωμένα υλικά.

3 Στάση των ενδιαφερομένων μερών.

Η στάση αυτή αποτελεί την εξέλιξη της προηγούμενης, καθώς λαμβάνει υπόψη τις απόψεις ενός ευρύτερου κύκλου ενδιαφερομένων μερών για τα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Οι εκφράσεις αυτής της στάσης περιλαμβάνουν:

- τη χρήση ανακυκλώσιμων υλικών για τη συσκευασία των πελατών,

- την κατάρτιση των εργαζομένων σε θέματα περιβάλλοντος,

- τη συμμετοχή σε δραστηριότητες της τοπικής κοινότητας με στόχο τον καθαρισμό του περιβάλλοντος,

- την προσέλκυση επενδυτών πρόθυμων να επενδύσουν σε "πράσινες" εταιρείες.

4 Η "σκούρα πράσινη" στάση. Η στάση αυτή βασίζεται στην έννοια της βαθιάς οικολογίας, η οποία διατυπώθηκε από τον σκανδιναβό φιλόσοφο Arne Naess. Σε σχέση με τον οργανισμό, η στάση αυτή εκφράζεται μεταξύ άλλων: στην διατήρηση μεγαλύτερης αρμονίας με τη Γη, στη μη χρησιμοποίηση των πόρων της μόνο για την επίτευξη ιδίου κέρδους και κυρίως όχι με τρόπο που δεν αναπαράγεται και δεν είναι βιώσιμος, στη μη χρησιμοποίηση ζώων για ασήμαντα πειράματα, όπως η δοκιμή καλλυντικών, στη διαφύλαξη της Γης σε αναλλοίωτη κατάσταση. Με την κατάσταση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης που επικρατεί σήμερα, η στάση αυτή είναι δύσκολο να εφαρμοστεί με συνέπεια στην πράξη.

ΜΑΚΡΟΠΡOΘΕΣΜΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΣΩΣΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ 

Διαβάστε το παρακάτω κείμενο για να γνωρίσετε τις διάφορες στρατηγικές, ώστε να εφαρμόσετε τη σωστή για την εταιρεία σας

Σύντομη περιγραφή. 

Κατά την ανάπτυξη μιας περιβαλλοντικής στρατηγικής οι εταιρείες μπορούν να επιλέξουν μία από τις τέσσερις μορφές της:

1. Μία επιθετική στρατηγική, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση όλων των μέσων, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζικών δανείων, για τη βελτίωση των παραγωγικών διαδικασιών όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, τη βελτίωση των οργανωτικών δομών ούτως ώστε να συνδυάζουν την προστασία του περιβάλλοντος με όλα τα καθήκοντα της επιχείρησης, καθώς και για τη διαμόρφωση μιας περιβαλλοντικής κουλτούρας που διαιωνίζει την πεποίθηση ότι η ευθύνη για το περιβάλλον ανήκει σε κάθε εργαζόμενο, ανάλογα με τις δυνατότητες και τις ικανότητές του.

2. Μία στρατηγική καινοτομίας, η οποία περιλαμβάνει την αναζήτηση νέων τεχνολογιών, δομών και προϊόντων προσαρμοσμένων στις απαιτήσεις της προστασίας του περιβάλλοντος, δηλαδή την κατασκευή περιβαλλοντικά "καθαρών" προϊόντων, την κατασκευή κλειστών εγκαταστάσεων και τη μετατροπή των αποβλήτων σε φυσικούς πόρους, δηλ. σε δραστηριότητες που βελτιώνουν τη ριζική σχέση της επιχείρησης με το περιβάλλον.

3. Μια αμυντική στρατηγική, η οποία περιλαμβάνει την απόσυρση προϊόντων από την αγορά και τη μερική απόρριψη τεχνολογιών που δεν πληρούν τα περιβαλλοντικά κριτήρια και επικεντρώνεται στην ενίσχυση των "περιβαλλοντικών επιδόσεών" τους, μέσω της βελτίωσης και της τροποποίησης των χρησιμοποιούμενων διαδικασιών παραγωγής και της οργάνωσής τους (μερική ανακύκλωση, μερική εξάλειψη της περιβαλλοντικής ζημίας, βελτίωση των μεταφορών, οικονομικότερη κατανάλωση των αποθεμάτων κ.λπ.)

4. Μία παθητική στρατηγική, (παθητική, αδιάφορη), η οποία περιλαμβάνει τη συμμόρφωση μόνο με τους αναγκαίους κανονισμούς σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος, προκειμένου να μην εκτίθεται η επιχείρηση σε κυρώσεις (π.χ. για επιβλαβείς εκπομπές) και τις απώλειες που συνδέονται με την απώλεια της καλής εικόνας στο περιβάλλον.

Σε μια σύγχρονα διοικούμενη επιχείρηση, η βάση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για τις δραστηριότητές της πρέπει φυσικά να είναι μια επιθετική και μάλιστα καινοτόμα στρατηγική, καθώς μόνο η έμπρακτη πρόληψη των κινδύνων, η προσαρμογή της έρευνας στις ανάγκες του περιβάλλοντος και η ενσωμάτωση της προστασίας του σε όλες τις λειτουργίες της επιχείρησης μπορούν να εξασφαλίσουν τη μετάβασή της στην οικονομική ανάπτυξη που μπορεί να συνεχιστεί και στο μέλλον.

Ένα παράδειγμα θα μπορούσε να είναι το σύστημα καθαρότερης παραγωγής που βασίζεται σε μία από τις θεμελιώδεις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, δηλαδή στην αρχή της ελαχιστοποίησης της ρύπανσης στην πηγή της. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει τη διαχείριση της παραγωγής ούτως ώστε να προλαμβάνονται και να μειώνονται τα απόβλητα, όπως και να περιορίζεται η σπατάλη εργατικών πόρων, υλικών εισροών και ενέργειας. 

Η καθαρή παραγωγή είναι ένας τρόπος παροχής αγαθών και υπηρεσιών σε συστήματα συνετά διαμορφωμένα ώστε να αποφεύγεται η χρήση επικίνδυνων ουσιών και η παραγωγή τοξικών αποβλήτων. Οι πρώτες ύλες και η ενέργεια που εισάγονται είναι ανανεώσιμες, επαναχρησιμοποιούνται και διατηρούνται.

Η υγεία των εργαζομένων και του κοινού, καθώς και η τοπική οικονομική, γεωγραφική και πολιτιστική κατάσταση, λαμβάνονται επίσης υπόψη κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή τέτοιων συστημάτων. Ο στόχος της Καθαρής Παραγωγής είναι η ικανοποίηση της ζήτησής μας για προϊόντα που παράγονται σε ισορροπία με το περιβάλλον.

Τα τέσσερα στοιχεία της Καθαρής Παραγωγής:

Η Αρχή της Προφύλαξης

Η προσέγγιση αυτή προβλέπει την ανάγκη να αποδείξει ένας δυνητικός ρυπαίνων ότι οι δραστηριότητές του ή τα προϊόντα του δεν θα βλάψουν το περιβάλλον.

Προληπτική Προσέγγιση

Η πρόληψη της περιβαλλοντικής ζημίας είναι φθηνότερη και αποτελεσματικότερη από την προσπάθεια να ανακάμψει το εν λόγω περιβάλλον μετά την καταστροφή του. Η πρόληψη απαιτεί την απομάκρυνση της πηγής, της αιτίας των προβλημάτων, αντί της προσπάθειας ελέγχου των αποτελεσμάτων, δηλαδή της ζημίας. Η πρόληψη της ρύπανσης πρέπει να αντικαταστήσει τον έλεγχο της ρύπανσης.

Δημοκρατικός έλεγχος

Η καθαρή παραγωγή αφορά όλους όσους επηρεάζονται από τη βιομηχανική δραστηριότητα, δηλαδή τους εργαζόμενους, τους καταναλωτές και τις τοπικές κοινότητες. Η πρόσβαση στην ενημέρωση και η συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων στηρίζει τον δημοκρατικό έλεγχο. Οι τοπικές κοινότητες πρέπει να έχουν τουλάχιστον πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις βιομηχανικές εκπομπές και σε μητρώα ρύπανσης, στα σχέδια για παραπομπή.

1. Ανάπτυξη ενός Μοντέλου Βιώσιμης Παραγωγής
2. Ενθάρρυνση της Συμμετοχής των Εργαζομένων
3. Προμήθεια Βιώσιμων Υλικών

1. Εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών
2. Ηθική Προμήθεια και Δίκαιο Εμπόριο
3. Παρακολούθηση και Μέτρηση Κοινωνικού Αντίκτυπου
4. Κοινοτική Δέσμευση
5. Κλιμάκωση Κοινωνικού Αντίκτυπου